BijgespijkerdTV: het effect van social media op nationale identiteit

Leestijd: ca. 3 minuten

OK, ik zeg het maar eerlijk: deze aflevering van BijgespijkerdTV is geen makkelijk tussendoortje. Geen light-weight snack als pauzenummer, maar meer een stukje kauwgum: eerst moet je even doorbijten, dan is het verfrissend en kan je er lang op kan blijven kauwen. Het onderwerp is dan ook niet mis, want niets minder dan onze nationale identiteit staat ter discussie. En dat komt allemaal door die dekselse social media.

De eerste van de twee onderstaande film werd gemaakt tijdens een workshop bij de British Council Berlin tijdens de Social Media Week Berlin 2011. In de discussie spreken meerdere mensen zich uit over het standpunt dat landsgrenzen lijken te vervagen, in ieder geval in onze perceptie. Zaken als solidariteit en identificatie waren een nationale zaak, maar is dat nog zo? Voelen we ons meer verbonden met onze landgenoten, of met de mensen met wie we contact onderhouden via social media?

Ben Hammersley, die deelnam via Skype, geeft een mooi voorbeeld: het idee dat Europa en Noord-Amerika samen moeten werken om te kijken hoe om te gaan met China als nieuwe economische supermacht is compleet achterhaald door de vraag wat de mensen onder de 40 jaar gaan doen aan de mensen boven de 55!

Veel vragen en, zoals ik al zei, geen hapklare antwoorden. Maar daarom niet minder interessant.

Maajid Nawaz

De tendens dat landsgrenzen minder belangrijk worden, is niet alleen maar goed nieuws. Dat bleek al deels uit bovenstaande video, maar nog meer uit de volgende. Maajid Nawaz legt dat uit door allereerst in dit kader de geschiedenis in vier typen samenlevingen in te delen, te weten:

• De Middeleeuwen: identiteit en verbondenheid werden voornamelijk gebaseerd op religie.
• 19e eeuw, de eeuw van de Europese natiestaat: identiteit en verbondenheid werden voornamelijk gebaseerd op etniciteit.
• Globalisering: the era of citizenship: multi-raciale, multi-etnische achtergrond, maar verbondenheid o.b.v. een gelijke status als inwoners van een staat.
• De Age of Behaviour: een periode van transnationale ideeën en verhalen die invloed hebben op onze verbondenheid en ons gedrag.

Het slechte nieuws: juist extremisten (zowel islam- als rechts-extremisten) weten maximaal te profiteren van de mogelijkheden van internationale verbondenheid om zichzelf te organiseren en hun boodschap te verspreiden. Nawaz, zelf een voormalig islam-extremist, legt uit hoe komt het dat democratische bewegingen er veel minder goed in slagen ditzelfde te doen.

Jaja, stevige kost. Maar wel goed om je bewust van te zijn. Als mens, maar ook als marketeer. Want dezelfde dynamieken waarover hierboven wordt gesproken, kunnen worden ingezet tegen én door bedrijven, merken, etc.

Het is goed om je hiervan bewust te zijn, voordat je je erin verslikt.