Leestijd: ca. 4 minuten

In de discussie over wat ‘kan’ online gaan we, ik soms ook, vaak voorbij aan een belangrijk feit: er is helemaal niet één online landschap. Als deze er al ooit was, dan is deze met de explosieve groei van het internet verdwenen. Natuurlijk, we kunnen nog wel spreken van “de internetgemeenschap”, maar dit is een groep die even homogeen is als “de wereldgemeenschap”: niet heel erg homogeen dus. Misschien moeten we voor een beter begrip daarom ook wel vaker onderscheid gaan maken in de verschillende groepen die er zijn. Gelukkig gaan veel cases die we over marketing of social media zien hier al goed mee om, we weten het alleen nog lang niet altijd te benoemen. Dan hebben we het ineens wel weer over ‘de nettiquette’, alsof er één vaste manier van werken zou zijn op internet.

Peer group

Al lang zijn de mensen die je op internet tegenkomt niet meer die paar anderen die ook online actief zijn: er is nu zo veel keuze dat je het je kunt veroorloven binnen je eigen groep te blijven. Wat die ‘eigen groep’ is, is dan zo’n vraag die dit hele artikel in een ander daglicht plaatst: dat is namelijk niet eens per se die groep waar je je ‘in real life’ lekker bij voelt. Online gelden andere regels, er is alleen ook online geen unieke set aan gedragsregels. Online ben je iemand anders dan offline, al lijken de culturen steeds meer naar elkaar toe te kruipen. Je online <em>peer group</em> bepaalt wel hoe je je gedraagt, en wat jij vindt dat ‘kan’ online. Soms lijkt het dan natuurlijk dat iedereen dat ook vindt.

Wie iemand ‘is’ online wordt bepaald door de groep waar hij zich in bevindt. Als je het verhaal over Mead gelezen hebt, heb je gezien dat het ‘zelf’ een belangrijk uitgangspunt is bij ons handelen. We ondernemen actie mede op basis van hetgeen we denken dat anderen van ons vinden of verwachten. Op deze manier worden subgroepen natuurlijk ook alleen maar versterkt, want onze gedragingen hebben op hun beurt dan weer die invloed op onze online naasten.

Identiteit en persona

Wie we zijn op internet wordt bepaald door onze Digitale Identiteit: de verzameling aan informatie die over ons te vinden is. Maar zoals we bij Mead zagen, is handelen niet puur gebaseerd op dit soort informatie. Anderen benaderen ons op basis van onze Online Identiteit, dit is hetgeen zij van ons vinden op basis van die online informatie. Dat is niet puur een optelsom van alles uit onze Digitale Identiteit, maar een (subjectieve) set indrukken die er over ons bestaat. Dat is onze online persona, van ‘ranter’, ‘aluhoedje’ tot ‘internetlegende’.

Uiteraard kan het soms flink botsen wanneer de ene groep langs de andere schuurt. De kundige marketeer van de een, kan de ‘paarse broek’, van de ander zijn en dat is waar ‘m de kneep zit: er is niet één manier hoe het ‘kan’. Waar het internet wél het verschil met ‘In Real Life’ maakt is dat een kijkje nemen bij die andere groep slechts een enkele klik kost, maar de groepen zijn al voldoende groot om toch eigen omgangsvormen te doen ontstaan. De vraag is misschien wel wanneer dat online ‘kijkje bij de buren’ ook offline al een invloed heeft, of hebben jullie daar al heel goede voorbeelden van?

Over de auteur

Gyurka is internetondernemer, hoofdredacteur van een lokaal Rotterdams medium en richt zich met name op nieuws en online communities. Daarnaast was hij columnist op Radio 1 en geeft hij trainingen en gastcolleges over online nieuwsmedia en sociaal gedrag op internet.

2 reacties

  1. Natalie Vijlbrief

    Goed artikel Gyurka! De versplintering op het web is groot en de diversiteit van online gebruikers zo mogelijk nog groter. Vrienden van mij hebben dan ook de uitspraak dat als je het kunt bedenken er per definitie al een website over te vinden is.

    Ik denk wel dat er wat regels te stellen zijn over online identiteit en nettiquette, maar deze moeten erg algemeen blijven. Off the top of my head:

    Online identiteit:
    *doe je niet anders voor dan je bent
    *laat meerdere facetten van je persoonlijkheid zien, net zoals irl

    Nettiquette:
    *behandel een ander zoals je zelf ook behandeld wilt worden

    Of denk jij dat deze ook niet kunnen gelden door de versplintering van het web?

    Beantwoorden
  2. Gyurka Jansen

    Dankjewel, Natalie.

    Als je echt ‘gouden regels’ wilt stellen zijn dat inderdaad algemeen zoals “gebruik je gezond verstand”, “don’t be evil” ;), of “doe je niet anders voor”.

    De moeilijkheid is natuurlijk weer wel dat “wie je zelf bent” en wat je dan doet afhankelijk is van de situatie. (Op een feest doe je anders als op kantoor) Aangezien de online situaties van elkaar en van “IRL” verschillen zul je daar je eigen soort gedrag vormen.

    Als je een reactie op Geenstijl achter laat zul je misschien harder zijn in je taalgebruik dan op de site van de NOS. Niet omdat je je daar dan ‘nep’ voordoet, maar omdat de omgangsvormen anders zijn.

    Ben het met je eens dat je altijd “dicht bij jezelf moet blijven”. Je hoeft natuurlijk niet lekker mee te gaan doen omdat anderen dat ook doen, maar voor een marketeer (bijvoorbeeld) is het wel goed om te weten dat in verschillende internetgemeenschappen verschillende omgangsvormen zijn, en dat is soms terwijl er een hele hoop mensen op platform A ook op platform B zitten.

    Hoe je zelf behandeld verwacht te worden hangt dus mede van het platform af, maar je kunt het wel in algemene zin als stelregel houden. Als je er maar rekening mee houdt dat dat “hoe” soms kan verschillen, denk ik.

    Beantwoorden

Laat een antwoord achter

Je e-mail adres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.