Hoe 2.0 is de zorg in Nederland? Deel 2: interview met Lucien Engelen aka @zorg20

Leestijd: ca. 7 minuten

Een tijdje geleden schreef ik een post over de status van zorg 2.0 in Nederland. De conclusie van dat artikel was dat het een ontwikkeling in opkomst is. De inzet van onder andere blogs, rss en sociale netwerken was minimaal. De voornaamste oorzaak hiervan is dat men nog zoekende is naar de juiste methode om deze tools in te zetten, daarnaast zijn initiatiefnemers nog bezig zorgprofessionals te overtuigen van het belang van deze ontwikkeling.

Sinds het laatste artikel zijn er een aantal dingen gebeurd. Zo was er een zorg 2.0-event, zette de zorg de eerste stappen op het gebied van augmented reality met het lanceren van de AED-layar en lanceerde het UMC St. Radboud officieel een videokanaal via Youtube en een Podcastkanaal via Itunes.  Een gesprek met de zorg 2.0 ambassadeur Lucien Engelen oftewel @zorg20.

In mijn vorige post kwamen de cijfers over de, op dat moment, minimale activiteit van Nederlandse ziekenhuizen aan bod. Is er op dit gebied al meer ontwikkeling in de goede richting waarneembaar?

“Voorzichtig zie je experimenten ontstaan. Soms nog vanuit oude manier van denken 1:1 vertaald. Bijvoorbeeld een twitteraccount als 1-richting verkeer waar alleen maar (pers)berichten op worden geplaatst en twitteraccount zeg maar als faxnummer wordt gebruikt.”

Social Ranking is een steeds belangrijker thema, ook voor de zorg. Wat is het gevaar/risico van online sociale ranking als het gaat om de zorg?

“De aanname dat er een gevaar in schuilt is discutabel. Het is belangrijk om te laten zien wat je doet en wie je bent op een manier die bij je past als organisatie. Als ranking plaatsvindt op basis van objectieve toetsbare criteria, waarbij transparantie is in het verkrijgen ervan, is er niets aan de hand. Lastiger wordt het als ongezouten kritiek zonder weerwoord gegeven wordt. Ik ben van mening dat zich dat proces uiteindelijk zelf gaat regelen, ook hier is sprake van een vorm van sociale controle.”

Is tijd voorlopig een van de valkuilen? Vanuit het bedrijfsleven is een opmerking als ‘Wie binnen de organisatie moet zich in hemelsnaam gaan bezighouden met social media?’ een bekend geluid. Wat is volgens u een groot obstakel in het traject voor de zorg?

“Begin klein, laat iemand «die er iets mee heeft» er mee aan de slag gaan. Zet stap voor stap, niet gelijk aan de slag met 5 sociale media in 1 keer. Wees daarin authentiek. Een zorginstelling die vooraf een beeld schetst voor patiënten, maar dit beeld blijkt niet te kloppen bijvoorbeeld wanneer de patiënt de instelling in komt of wanneer de zorg die er verleent wordt anders is, valt snel door de mand.”

Onlangs werd voor de tweede keer een zorg 2.0 -event georganiseerd: Reshape ’09. Is dit event een middel dat gelijkgezinden samenbrengt of trekt deze reeks events ook traditionele health professionals over de streep?

“We hebben deze congresreeks (in oktober was de 2de dit jaar en volgend jaar komen er weer 2) neergezet om mensen te inspireren, zowel believers als non-believers, maar ook om hierover samen na te denken. Dit is niet iets waarop je moet willen concurreren is onze visie. Het raakt het hele zorgproces van de keuken tot en met de behandeling en verzorging zelf. Het is ook geen project maar een proces, en het is al helemaal geen ICT-project. Voor, tijdens en na deze congressen (en de andere activiteiten die we neerzetten) ontstaat een gesprek, dialoog om samen te leren van en met elkaar”

Er is een AED-layar (automatische externe defibrillator-layar) gelanceerd. Zorg 2.0 zet daarmee zijn eerste stappen op het gebied van augmented reality. Welke rol ziet u weggelegd voor augmented reality op het gebied van zorg in de toekomst?

“We hebben AED4.EU neergezet vanuit 2 perspectieven:

• Er is geen compleet overzicht in NL van alle AED’s terwijl we als dat er wel was we deze data kunnen ontsluiten in geval van nood.
  

• We willen zien hoe crowdsourcen ingezet kan worden om de zorg te verbeteren. Als start was AED voor Nederland en vervolgens Europa bedoeld. Nu gaat het in januari Live in de VS, praten we met Rusland en binnenkort graag met universiteiten in Azië. Augmented reality(AR) heeft vele toepassingsmogelijkheden binnen de zorg. Niet alleen voor het vinden van onbekende informatie en/of locaties, ook in de begeleiding er naar toe.

Wellicht introduceren wij binnenkort wel een navigatiesysteem IN huis om patiënten makkelijk de weg te wijzen. Of dat alleen met AR of een combi met andere techniek is zijn we aan het onderzoeken. Of AR in combinatie met feedback/commentaar geven een rol van betekenis gaat spelen in ranking bijvoorbeeld twijfel ik over. Voor Food etc. zeker, maar of dat ook gaat gelden voor de zorg via mobiel denk ik niet. Volgens mij gaan mensen daarvoor zitten, dus vooral via een website. Mobile Health (mHealth), wellicht met hulp van AR, zal over 10 jaar alle huidige desktop-processen hebben verdrongen. Data zal uit open source systemen tot mashups worden samengevoegd om mensen, op aandoeningsniveau, gericht van informatie te voorzien en te facilliteren tijdens de zorgverlening diagnostiek, behandeling en verzorging. Daarnaast zal de rol van mHealth in onderzoek een rol van betekenis gaan spelen. In Nederland 20 miljoen aansluitingen, daar zitten veel mogelijkheden.”

Wat zal de voornaamste rol zijn van sociale netwerken in zorg 2.0. Informatie delen, in gesprek raken met de patiënt of een tool voor patiënten om in gesprek te raken met elkaar?

“Allemaal goed, deze rol zal veranderen met de introductie van nieuwe mogelijkheden die we nu nog niet eens kennen of uitgevonden zijn. De halfwaardetijd zal steeds korter worden, de effecttijd ook. Het leggen van de juiste koppelingen tussen alle informatie zal een enorme uitdaging zijn.”

Tot slot, hoe zou de zorg er over 10 jaar uit moeten zien?

“OM de patiënt heen georganiseerd in dynamische netwerken, zowel op fysiek als op dataniveau. De patiënt gaat dan weer over zijn eigen ziekte. Participatory Healthcare; wat voor mij staat voor participatory medicine & technologie, waarin ook enorme kansen voor de publieke gezondheidszorg liggen als het gaat over disease-management.”