Leestijd: ca. 4 minuten

Social media en mobile kunnen veel betekenen voor opleiden en leren. Daar ben ik nu wel uit. Maar om ze een rol van betekenis te laten spelen, moeten we wel weten of de doelgroepen van al het opleiden en leren wel iets hebben met bijvoorbeeld social media. Met het laatste onderzoek Ages of social network én de laatste Social Technograhics ladder, beide hier op Bijgespijkerd al eens aangekaart door Sjef Kerkhofs, kunnen we naar mijn idee wel iets zeggen over die betrokkenheid. Hoe oud zijn Twitteraars eigenlijk?

Leeftijd van deelnemers geen probleem?
In het onderzoek van Pingdom wordt voor mij duidelijk dat de gemiddelde leeftijd van mensen in sociale netwerksites hoog ligt.


Ok, dit Pingdom onderzoek is uitgevoerd in Amerika en niet in Nederland, maar we kunnen het wel als indicatie gebruiken. Laten we die indicatie nou eens loslaten op de Nederlandse markt van bedrijfsopleidingen die ik zelf goed ken en waarvan ik eerder heb gezegd dat social media in de verschillende fasen van een training een rol kan spelen.

In deze markt worden de deelnemers gevormd door de Nederlandse beroepsbevolking. De laatste CBS-cijfers geven over 2008 een gemiddelde leeftijd van 40,3 jaar. De gemiddelde leeftijd in het Pingdom-onderzoek is 37 jaar. Daarin is bijvoorbeeld de gemiddelde leeftijd bij Linkedin 44 jaar, bij Twitter 39 jaar en bij Facebook 38 jaar. Dit zou wat mij betreft betekenen dat het gebruik van social media bij bedrijfsopleidingen en training in Nederland niet direct stuit op leeftijdsweerstand. Bijzonder, want ik had het anders verwacht en ik denk dat ik niet de enige ben.

Hoe actief zijn we dan in social media?
Stel nou dat we inderdaad niet te maken krijgen met allerlei weerstanden van oudere deelnemers aan bedrijfsopleidingen. Dan houden we nog wel de vraag: Maar hoe actief zijn mensen dan in social media? Wat doen ze dan precies en zijn ze bereid om actief mee te doen in bijvoorbeeld een Linkedingroep van een training of om anderen te informeren over een training die ze hebben gevolgd?

Daar is naar mijn idee de welbekende Social Technographics ladder weer een interessante bron voor met name de scores voor Europa en natuurlijk Nederland.

Dit is de versie van 2009. Inmiddels is er een nieuwe onderverdeling, maar ik neem de 2009-versie, omdat hier ook de Nederlandse cijfers van bekend zijn.

Forrester Research, geeft hierbij aan dat ‘you should analyze your customers’ Social Technographics first, and then create a social strategy based on that profile.. Helemaal mee eens en dit geldt ook voor deelnemers aan trainingen.


In de Nederlandse cijfers zien we dat de Spectators en de Inactives dominant aanwezig zijn. Zij kenmerken zich juist door een passief gedrag in social media, terwijl ik juist mogelijkheden zie voor social media bij trainingen wanneer deelnemers zich actief gedragen. Deelnemers die voor, tijdens en na een training actief participeren en van zich laten horen.

Dus
Wanneer we deelnemers aan trainingen benaderen met allerlei vormen van social media, dan verrassen we ze waarschijnlijk niet. Maar… we moeten niet te veel actief gedrag van ze verwachten. Dan kan het toch nog een lastig verhaal worden om social media bij opleiden en leren succesvol in te zetten.

Over de auteur

Peter is marketeer, adviseur en auteur. Hij werkt voor Vergouwen Overduin, een groot bureau voor vaardigheidstrainingen, coaching en advies. Hij is auteur van de boeken Wat is nu eigenlijk het probleem? en Je iPad als mobiel kantoor.

21 reacties

  1. Ha Vo (SimplyH @ Twitter)

    Hi Peter,

    Gebruik van social media vereist een gedragswijziging en dat is moeilijk. Als organisatoren moeten we het goede voorbeeld geven, door social media zo in te zetten dat we deelnemers helpen om:
    – makkelijker meer relevante informatie te halen uit social media
    – makkelijker toegang te geven tot het netwerk van deelnemers, trainers en experts
    – discussies en dialogen ontlokken, zodat het contact tussen trainer en deelnemers, deelnemers en deelnemers makkelijker te vinden en verspreidbaar wordt.

    Bekijk anders eens dit voorbeeld: http://www.kpn-events.nl/hetnieuwewerken2010 😉

    Gr. Ha

    Beantwoorden
  2. Peter van Loevezijn

    Hoi Ha,

    Helemaal mee eens dat het niet makkelijk is en dat we veel moeten faciliteren. Ik had je campagne bij KPN al bekeken en vind de opzet erg goed. Ik vroeg me af of je al succesverhalen hebt: hoe reageert de doelgroep op deze faciliteit? Triggert het bijvoorbeeld spectators en joiners om actiever te worden?

    Groeten,

    Peter

    Beantwoorden
  3. Ha Vo (SimplyH @ Twitter)

    Hi Peter,

    De reacties die je nu op die site ziet resulteren uit de voor lanchering van de online mashup, welke vorige week woensdag eruit is gaan.

    De echte event moet nog plaats vinden, namelijk komende donderdag op 1 april. Je kunt samen met je HR er misschien nog heen gaan in Amsterdam regio. Het URL daarvoor is http://www.kpn-events.nl/hetnieuwewerken/nw

    Dan kun je zelf kijken of je als deelnemer een betere beleving van het evenement krijgt met de mashup 🙂

    Gr. Ha

    Beantwoorden
  4. Frans Maassen

    Ik verwacht ook niet zo heel veel van het toepassen van social media bij leren en opleiden. Maar om een heel andere reden. De toepassingen zijn nl. niet specifiek ontworpen voor leren, maar eerder als “babbelboxen” – en dat bedoel ik niet negatief, eerder “feitelijk”.

    Ik heb een uitgebreide analyse gemaakt van de tekortkomingen. Dat artikel kun je hier lezen:
    http://educatienet.wordpress.com/2010/02/09/twitter-is-niet-geschikt-voor-leren-en-kennisdelen/

    Beantwoorden
  5. Ha Vo (SimplyH @ Twitter)

    @Frans,

    Ik ben het hier niet mee eens. Social media zijn vorm van hoe mensen online met elkaar omgaan, zoals we dat offline eigenlijk ook doen.

    En als we offline bekijken, dan studeren we vaak ook gezamenlijk, delen we vragen en antwoorden met elkaar en gaan we samen op zoek naar oplossingen / kennis.

    Zelf voer ik nu gesprekken met hogescholen in Amsterdam om juist projecten met wiki’s, blogs, twitters en issuetracking uit te proberen. Stagiaires die bij mij komen vertellen mij altijd dat deze vorm van sociale media hun juist gestructureerder leert te werken.

    De vraag is om je als persoon je werkwijze weer eens wil aanpassen om met nieuwe tools om te gaan?

    Gr. Ha

    Beantwoorden
  6. Frans Maassen

    @Ha, waar ben je het niet mee eens? Met mijn opmerking op deze site of met mijn analyse?

    In mijn analyse stel ik nl. dat het delen en leren van elkaar wel kan, MAAR dat betere tools dan de social media zoals we die nu kennen nodig zijn, specifiek om in te zetten bij leren en kennismanagement. Als je kijkt naar de KennisMotor software die we ontwikkelden, dan zie je heel veel overeenkomsten met Social media, maar vooral ook veel verschillen. En juist die tooling is nodig om de verworvenheden van social media effectief ter ondersteuning van het leerproces te kunnen inzetten.

    Beantwoorden
  7. Ha Vo (SimplyH @ Twitter)

    @Frans,

    Twitter is super voor ‘delen’, maar voor berichten van 140 karakters natuurlijk. Of je daar foto’s, URLs of nieuws berichten in gooit … het blijft een ongekend concept om informatie te delen. Je kunt zo maar opeens tegen de hele wereld aan praten en de hele wereld kan naar jou luisteren.

    Ik ben het wel eens dat je slim van ’tagging’ moet gebruik maken en het moet combineren met andere media die geschikter zijn voor andere content types, zoals gestructureerde documenten, taken, video’s, foto’s forums, … Maar de manier van delen blijft ongekend.

    Gr. Ha

    Beantwoorden
  8. Frans Maassen

    @Ha, het lijkt alsof wij bijna perfect langs elkaar heen praten ;-).
    Ik ben het 100% eens met je opmerking. Twitter is prachtig. Maar ook Twitter kan met gemak nog veel beter, zeker als het om leren en kennismanagement gaat. Ik ben nog lang niet tevreden. Maar misschien ben ik teveel een perfectionist en idealist?

    hartelijke groet,
    Frans

    Beantwoorden
  9. Ha Vo (SimplyH @ Twitter)

    @Frans

    Perfectionisme en idealisme leiden vaak tot drang voor doorontwikkeling en daar is volgens mij niets mis mee! Tuurlijk kan elk software beter, waaronder Twitter.

    Maar waar ik mee zit, is dat de software die vaak op middelbare scholen, hoge scholen en universiteiten vaak specifiek voor het onderwijs zijn ontwikkeld, maar niet vaak graag worden gebruikt door de gebruikers.

    Daarom vind ik het als IT consultant mooi om te zien hoe software – dat niet gepusht wordt met veel marketing – zomaar door vele miljoenen wordt gebruikt. Dat vind ik mooi! Als we mensen vaker in zulke aantallen gezamenlijk dingen doen, dan bereiken we veel meer, ook in leren en kennismanagement.

    Gr. Ha

    Beantwoorden
  10. Maurice Beerthuyzen

    @Frans ik heb je blog gelezen. Je hebt duidelijke requirements. Probleem is echter dat je alles aan Twitter hangt. Daar maak je in mij ogen een denkfout. Twitter is een van de vele mogelijkheden die je hebt om te connecten met mensen in wie je geinteresseerd bent. Twitterwordt momenteel echter ook wel wat overgewaardeerd. Slechtds een beperkte groep is actief op Twitter. En zeker geen jongeren! Dus Twitter in combinatie met leren voor jongeren kun je momenteel sowieso vergeten.

    Er zijn echter ook vele andere platformen die wellicht wel aan een aantal requirements voldoen. Neem je verzoek voor ‘ trusted circles’ dat is weer beter te regelen op Linkedin.

    Daarnaast heb je een aantal specifieke wensen over informatie die naar je toekomt in plaats van dat je er zelf naar op zoek moet. Hier past natuurlijk het aloude RSS, of gebruik Google-reader of Twitter-search om op specifieke termen te zoeken.

    Het gaat me wat ver om al je requirements in je blog te behandelen, maar ik ben ervan overtuigd dat je wensen allemaal voldaan kunnen worden. Alleen niet slechts op Twitter, maar wel met een combinatie van andere sociale tools.

    Beantwoorden
  11. Frans Maassen

    @maurice
    Dank voor je reactie. Ik snap je reactie volledig – precies zo knoop ik als web2.0. enthousiasteling met een stevige ICT achtergrond ook alles wat los en vast zit aan elkaar… ja, je kunt een heel eind komen door allerlei tools naast elkaar te gebruiken.

    Maar als je e.e.a. beziet tegen het licht van opleiden/leren (daar gaat dit artikel over), dan gaat het verhaal niet meer op.

    Iemand die verantwoordelijk is voor opleiden/leren wil geen “combinatie van allerlei tools” die aan elkaar geknoopt moeten worden. Hij/zij heeft nl. helemaal geen ICT affiniteit, laat staan ICT kennis. Hij/zij wil geen serie tools, maar een oplossing. Verplaats je in de positie van de gemiddelde leerkracht in het VO of een HRM manager verantwoordelijk voor het trainen van de medewerkers van een bedrijf en je begrijpt wat het probleem is met de inzet van social media in het onderwijs/opleiden met betrekking tot informeel leren.

    Beantwoorden
  12. Maurice Beerthuyzen

    @Frans met je antwoord geef je de kern van het probleem aan. Sociale media worden een succes door acceptatie van je publiek. De leraar wil misschien een oplossing… maar wat wil de leerling? Is dat niet de belangrijkste vraag die je je moet durven stellen?

    Het onderwijs blijft zender-gedreven, terwijl buiten de school de controle steeds meer wordt losgelaten.

    Beantwoorden
  13. Frans Maassen

    @maurice
    Acceptatie is inderdaad de kern van het probleem. Maar acceptatie is echt een stuk makkelijker als je een oplossing krijgt voorgeschoteld die je helemaal van je stoel blaast. Omdat je ogen tot over de grond rollen omdat het PRECIES is wat je zoekt. Waar je al jaren op gehoopt hebt.

    Wat we nodig hebben zijn oplossingen die zowel door de leerling en de leerkracht geaccepteerd en omarmd worden. Leerprocessen stellen specifieke eisen aan de tooling. Social media zoals we ze kennen zijn maar tot op zekere hoogte geschikt voor leren. Dat kan veel beter. Hoe, dat omschrijf ik op mijn BLOG.

    In het onderwijs zijn twee partijen van belang. De leerkracht wil graag zijn leerling coachen in zijn leerproces. De leerling heeft er baat bij dat hij optimaal ondersteund wordt met goede hulpmiddelen. Beiden moeten dus optimaal worden ondersteund. Onderzoek toont aan dat mensen 80% van wat ze leren op informele wijze leren. Leerplatforms (LCMS, LMS) bieden prima ondersteuning voor formeel leren, echter de ondersteuning voor informeel leren is karig. Terwijl daar juist de meeste winst te behalen valt.

    Wij (EducatieNET) denken daarom voortdurend na over de vraag: welke tools hebben lerende en leerkracht nodig om te kunnen groeien? Wij halen onze inspiratie uit alles wat we rondom ons zien gebeuren. Web2.0. ontwikkelingen zijn prachtig, nuttig en bruikbaar. Wij vertalen web2.0. ideeën concreet naar het onderwijs. Door ons af te vragen welke specifieke eisen leerprocessen aan ICT hulpmiddelen stelt. Voorwaarden daarbij zijn dus: specifiek ontworpen voor ondersteuning van leren, laagdrempelig in het gebruik (geen ICT kennis nodig) en prachtig vormgegeven.

    Mensen uit het onderwijs en opleidingskundigen in bedrijven zien al die web2.0. ontwikkelingen ook. Wij vragen al deze mensen om met ons mee te denken: welke tools heb je nodig om je leerprocessen beter te kunnen inrichten? Dan bouwen wij die tools. Daar worden wij nl. heel blij van….

    hartelijke groet,
    Frans Maassen

    Beantwoorden
  14. Annemarie Hut

    Social media is een middel dat op verschillende manieren en binnen verschillende afdelingen in het onderwijs ingezet kan worden. Implementatie staat of valt echter met bekendheid en acceptatie met de materie. Vroeger was emailen iets wat in de agenda gezet moest worden om het niet te vergeten.

    Beantwoorden
  15. Peter van Loevezijn

    Dank voor al jullie reacties op mijn post. Het is goed om te merken dat de invloed van social media op opleiden en leren op de agenda staat en dat jullie daar hele concrete meningen over hebben. Ik ga hier niet alle standpunten nog eens langs,maar ik wel het volgende kwijt.

    Bij alle voorbeelden die ik nu ken van deze invloed, vooral buitenlandse en een paar Nederlandse, worden social media vooral gebruikt ter ondersteuning van bestaande leervormen. En daar geloof ik in. Ik twijfel alleen nu aan het daadwerkelijke gebruik van social media. En wat heb je eraan wanneer je fantastische op social media gebaseerde faciliteiten biedt en niemand gebruikt ze actief.

    Beantwoorden
  16. letty

    Wat ik zou doen als ik een lerares design was ipv een designer: mijn leerlingen de opdracht geven mee te doen aan prijsvragen voor bv het ontwerpen van een logo of website bij een paar goed lopende globale of Nederlandse communities op dit gebied. Naast de nodige praktijkervaring, word je als designer alvast zichtbaar online en heb je kans om een centje bij te verdienen.

    Bij het schrijven van werkstukken over een bepaald onderwerp zou ik als leraar op bv het voortgezet onderwijs deze werkstukken aan de richtlijnen van blogposts laten voldoen, zodat de werkstukken gepost kunnen worden op groepen op Hyves of andere online communities naar keuze. Schrijven voor een zichtbaar publiek verbeterd de stijl en motivatie om het goed te doen. Daarnaast krijgt de leerling directe feedback op het artikel.

    Beantwoorden
  17. Peter van Loevezijn

    @letty Dank voor je prima suggestie. Welke lerares design gaat dit oppikken of laat ons weten dat ze dit allang doet?

    Beantwoorden
  18. Peter van Loevezijn

    Hoi Ha,

    Goed om deze search met ons te delen. Ik wist niet dat Blackboard ook al met mashups werkte. In inderdaad: social media is een prima aanvulling.

    Beantwoorden
  19. Ha Vo (@SimplyH op Twitter)

    Nog even ter aanvulling op deze discussie, ik denk persoonlijk dat social media unieke eigenschappen heeft tov van elk ander IT systeem van elke organisate:
    – het kunnen hele inspirerende verhalen zijn van anderen, bekijk eens dit Clean up Estonia filmpje.
    – de gebruikers van populaire social media representeren veelal echte mensen, met wie we contact kunnen initiëren
    – netwerken van mensen die dezelfde interesses, doelen of ervaringen meemaken

    Dat kan een systeem dat begint met weinig en veelal nietszeggende profielen niet bieden. Elke ICT leverancier van educatie platformen zouden social media moeten integreren.

    Ik wens jullie allen nog een fijn weekend,

    Ha

    Beantwoorden

Laat een antwoord achter

Je e-mail adres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.